در قسمت دوم مقاله‌های طراحی اتاق فرار در مورد انواع معماها و اهمیت گذر از سادگی به سختی در آن‌ها صحبت کردیم. معماهای ساده معمولا روش‌های حل بسیار ساده‌تری دارند و می‌توانند بدون نیاز به سرنخ طراحی شوند. این ویژگی باعث می‌شود تا به راحتی بتوانید از آن‌ها در رویداد آغازین و استقبال از شرکت‌کنندگان استفاده کنید. معمای آغازین اولین برخورد مخاطب با اتاق فرارتان است و بهتر است با حفظ جذابیت، پیچیده و سخت نباشد. معماهای ساده می‌توانند نمونه‌ای از سرگرمی‌های روزانه‌ی مردم مانند جدول کلمات، سودوکو، پازل‌های تصویری یا چیستان‌ها و حکایت‌های آشنای قدیمی باشند. درمعماهای ساده فرصت بسیار مناسبی هم برای روایت داستان هستند که معمولا با خلاقیت‌های بصری ارزش بیش‌تری پیدا می‌کنند.
معماهای پیچیده گرچه ممکن است همچنان راه حل ساده‌ای داشته باشند، اما از جزییات و مراحل کوچک‌تری تشکیل شده‌اند تا مخاطب، آرام اما پیوسته برای روبه‌رو شدن با معماهای دشوارتر آماده شود. اما یادتان باشد که مرحله‌های کوچک‌تر نیز که خود بخشی از یک معمای بزرگ‌تر هستند، با پیشرفت در اتاق فرار سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شوند. در قسمت گذشته در ادامه‌ی توضیح معماهای پیچیده به ویژگی‌ای به نام «رمزگشا» پرداختیم که بستر حل معما را فراهم می‌کند. اگر قرار باشد رمز یک گاوصندوق را با تماشای ویدیوی کسی که قبلا آن را باز کرده به دست بیاورید، ویدیو و جزییات‌اش یک رمزگشا را در اختیار شرکت‌کننده قرار می‌دهد. رمزگشا بخش جدایی‌ناپذیر معماهای پیچیده است و بهتر است در قالب حال‌وهوای بازی طراحی شوند.
همان‌طور که آسانی و سختی در گیم دیزاین بازی‌های ویدیویی مسیر منطقی و معناداری را پشت سر می‌گذارد، معماها و روایت اتاق فرار نیز باید با چنین تمهیدی طراحی شوند. بدون در نظر گرفتن این مسیر و تشویق نامحسوس شرکت‌کنندگان برای ادامه‌ی بازی، نه‌تنها باعث بی‌حوصلگی‌شان خواهید شد بلکه شانس بازگشت آن‌ها را هم از دست خواهید داد. در این قسمت بالاخره «جعبه‌ها» و «قفل‌ها» را معرفی می‌کنیم و از انواع راه‌ها و ابزارهای ممکن برای تعامل با آن‌ها در اتاق فرار خواهیم گفت.
جعبه‌ها در طراحی اتاق فرار
به هر چیزی که در اتاق فرار قفل شده باشد، به صورت عمومی جعبه یا صندوقچه می‌گویند. بنابراین لازم نیست تنها به جعبه‌های سنتی‌ای که در زندگی می‌شناسیم فکر کنید. از صندوقچه‌های کوچک جواهر، کمد قدیمی مرموز یا یک جعبه‌ی چوبی معمولی تا درهای کوچک و بزرگ اتاق‌ها و پنجره‌ها همه می‌توانند در دسته‌بندی جعبه‌ها قرار بگیرند. در نهایت هدف آن است که ادامه‌ی روند بازی در اتاق فرار را به قفل و محدود شدن جعبه‌ها پیوند بزنید؛ به این معنی که آیتم‌ها، مسیرها و سرنخ‌های لازم درون جعبه‌ها قرار می‌گیرند تا شرکت‌کنندگان پیش از رسیدن به آن‌ها، راه حل باز کردن جعبه‌ها را پیدا کند.
بهترین جعبه‌ها همیشه در ارتباط با روایت و حال‌وهوای اتاق فرار هستند. مخاطبان همواره از هر خلاقیتی که آن‌ها را بیشتر در اتاق فرار غرق کند استقبال می‌کنند؛ بنابراین باید از هر فرصتی برای یکدستی جعبه‌ها استفاده کنید. فرض کنیم اتاق فرار بر مبنای سفرگروهی که در جست‌وجوی گنجینه‌های باستانی در یک جزیره‌اند طراحی شده است. واضح است که نمی‌توانید راه‌های مخفی را پشت درِ آپارتمان شهری پنهان کنید. صندوقچه‌های سنگین و کهنه‌ی فلزی در جزیره‌ی گنج اولین چیزی است که به ذهن شرکت‌کنندگان می‌رسد. پس جعبه‌هایی که برای بازگشایی به رمزهای دیجیتالی نیاز دارند اصلا منطقی نیستند.
سفینه‌ی فضایی در آینده نیز ساختار خاص خودش را دارد و وجود چنین بستری، راه را برای انواع رویدادها و معماهای جذاب فراهم می‌کند. فرض کنید قفل‌ها در بخشی از سفینه تنها با اسکن چهره‌ی کارکنان یا اثر انگشت آن‌ها باز می‌شوند و بازماندگان کمی هم از حمله‌ی بیگانگان وجود دارند. در چنین شرایطی حتی می‌توانید ناظر و برگزارکننده‌ی اتاق فرار را هم در نقش یک هوش مصنوعی معرفی کنید تا شرکت‌کنندگان لحظه‌ای از حال‌وهوای بازی دور نشوند. البته همیشه می‌توانید از هر فرصتی برای غافل‌گیر کردن افراد استفاده کنید اما باید قبل از هر چیز ساختار منطقی آن را با دیگر اجزای اتاق فرار در نظر بگیرید. بعید نیست در میان جزیره‌ی گنج با یک درِ پیشرفته برخورد کنید که شما را به یک آزمایشگاه زیرزمینی می‌رساند. چنین تفاوت‌های آشکار و چشمگیری ممکن است تا پایان اتاق فرار یکی از بزرگ‌ترین سوال‌ها و در نتیجه یک گره‌گشایی به‌یادماندی و جذاب برای به پایان رساندن بازی باشند.
جعبه‌های شکننده
همیشه باید آسیپ‌پذیری جعبه‌ها را هم در نظر بگیرید؛ مخصوصا جعبه‌هایی که قفل‌ها بخشِ جدایی‌ناپذیر ساخت آن‌ها مانند گاوصندوق‌ها و گنجینه‌ها هستند. شما نمی‌توانید هر لحظه که بخواهید بازی را متوقف کنید و نکته‌های مختلف را یادآور شوید. بنابراین قفل‌ها و جعبه‌ها در مسیر آزمایش و خطای افرادممکن است آسیب ببینند. بنابراین در طراحی نیز به این نکته توجه کنید که تا پیش از کشف راه حل نهایی، شرکت‌کنندگان دست به دامن هر راهی برای باز کردن جعبه‌ها خواهند شد. برای همین هم بهتر است همیشه یک جایگزینِ آماده برای جابه‌جایی جعبه‌ها کنار بگذارید تا در صورت نیاز فورا آن‌ها را عوض کنید. چنین تمهیدی محدود به قفلهای فیزیکی نیست و ورودی‌های دیجیتالی نیز در خطر آسیب و از کار افتادن هستند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
گیم مستر اتاق فرار – از پذیرش تا کارگردانی بازی
روش‌های متفاوتی برای محافظت از ابزارهای اتاق فرار وجود دارند که طبق معمول بهتر است در دل بازی و روایت قرار بگیرند. به عنوان مثال می‌توانید همیشه قفل‌ها را با یک راهنمای متنی یا تصویری همراهی کنید. وجود دستور راه‌اندازی و راهنمای قدم به قدم تا اندازه‌ای مانع از امتحان کردن راه‌های دیگر خواهد شد. ورودی‌های دیجیتال نیز ممکن است از یک صفحه‌ی لمسی برای تعامل استفاده کنند. برای مراقبت از روند کار با صفحه‌های لمسی می‌توانید از تمهیدات تلفن‌های همراه در باز کردن قفل صفحه‌ی‌شان الهام بگیرید. به این معنی که بعد از امتحان کردن چند الگو و رمز نادرست، صفحه‌ی ورودی برای مدت مشخصی از دسترس خارج شود. با تکرار این روند و افزایش مدت زمان در دسترس نبود صفحه، از سالم ماندن ابزاهای الکترونیکی و کارکرد صحیح‌شان در اتاق فرار بیشتر اطمینان پیدا کنید.
در این میان باید برای تعمیر و پیاده‌سازی مجدد هر بخش از اتاق فرار از پیش آماده باشید و زمان محدود هر دور از بازی و از راه رسیدن شرکت‌کنندگان جدید را در نظر بگیرید. اگر بخش زیادی از جزییات اتاق فرار به خاطر طراحی خاص‌شان پس از هر دور نیاز به بازسازی داشته باشند می‌توانید از دو اتاق و محیط کاملا یکسان و آماده کمک بگیرید. با این رویکرد گرچه فضای کوچک‌تری در اختیار خواهید داشت اما همیشه برای پذیرایی از افراد تازه آماده هستید؛ به این ترتیب با این‌که تنوع بسیار محدودی دارید اما شرکت‌کنندگان بیش‌تری خواهید داشت و در نتیجه درآمد روزانه‌ی بهتری هم خواهید داشت. بعضی از افراد نیز درست پس از تمام شدن یک دور تقاضای تکرار روند اتاق فرار را دارند و حالا با رویکردی که توضیح دادیم، لازم نیست کسی منتظر بماند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
اکتور اتاق فرار کیست + معرفی شغل و نحوه استخدام
قفلهای اتاق فرار
قفلهای فیزیکی برای باز شدن نیازمند کلید، رمز یا یک وسیله‌ی مشخص برای جایگذاری هستند. کلیدها و رمزها معمولا یا در محیط اطراف مخفی شده‌اند یا بعد از حل معماهای مختلف در اختیارتان قرار می‌گیرند. قفلهای فیزیکی اتتاق فرار از نگاه گیم دیزاین بسیار محدود هستند؛ برای همین تلاش کنید تا از انواع آن‌ها مانند ترکیب حرف‌ها، نشانه‌های تصویری، جورچین‌های رنگی و در نهایت کلیدهای ساده استفاده کنید. بهتر است در هر اتاق تنها یک نمونه از قفلهای فیزیکی وجود داشته باشند یا اگر طراحی اتاق‌ها برمبنای چنین قفل‌هایی طراحی شده است، حداقل از مکانیک‌های متنوع و جذابی کمک بگیرید.
قفل‌ها ارتباط تنگاتنگی نیز با مخاطب و رویکرد حل مساله‌ی او خواهند داشت که از نظر گیم دیزاین در آغاز طراحی اتاق فرار بسیار مهم است. به عنوان مثال با پیدا کردن جعبه‌ی قفل‌شده‌ای که جای خالی یک سمبل باستانی روی آن خالی است، به این نتیجه می‌رسید که باید در جست‌وجوی چنین آیتمی باشید. یا برخورد با قفلی که به ترکیب اعداد نیاز دارد باعث می‌شود تا تمام عددهایی که در قسمت‌های مختلف می‌بینید معنی دیگری پیدا کنند. افزون بر این، قفلهای متفاوت باعث طراحی معماهای خاص و نوینی هم خواهند شد.
حتی بدون توجه به بستر اتاق فرار نیز بهتر است همواره به فکر انواع قفل‌ها باشید؛ بعد از آن با خیال راحت می‌توانید قفل‌تان را با توجه به داستان و حال‌وهوای اتاق فرار تغییر دهید. البته قفلهای دیگری نیز مانند اهرم‌ها یا راه‌اندازی سازه‌های پیچیده هم وجود دارند که در دسته‌بندی قفلهای فیزیکی قرار می‌گیرند؛ با این حال به طراحی دقیق و مشخصی نیاز دارند تا بتوان از روند واضحی برای راه‌اندازی‌شان استفاده کرد. در پایان باز هم یادتان باشد که هر نوع قفل و کلیدی که انتخاب کردید، همیشه تعدادی از آن‌ها را هم ذخیره کنید تا در صورت نیاز فورا بتوانید آن‌ها را جایگزین کنید.
اتاق‌های فرار هم مانند هر پدیده‌ی دیگری با پیشرفت فناوری تغییرات بسیاری کرده‌اند و به لطف ابزارهای جدید، راه‌های تازه‌ای نیز برای تجربه‌ی آن‌ها به وجود آمده‌اند. در عصر دیجیتال و کاربرد گسترده‌ی تلفن‌های همراه هوشمند در زندگی روزانه، تمهیدات مختلفی هم در طراحی اتاق فرار در اختیارتان قرار گرفته‌اند که به راحتی می‌توانند تجربه‌ی آن را دگرگون کنند. گرچه استفاده از ابزارهای نوینِ دیجیتالی مانند واقعیت مجازی هزینه‌ی قابل توجهی خواهد داشت اما روند گیم دیزاین را هم وارد مرحله‌ی کاملا تازه‌ای خواهد کرد. در قسمت آینده از ابزارهای نوین در تجربه‌ی اتاق فرار خواهیم گفت و مثال‌های کاربردی متنوع و متفاوتی را در ارتباط با آن‌ها بررسی خواهیم کرد.
