با رعایت فاصله‌ی اجتماعی فرار کنید!
قبل از آن‌که فاصله‌ی اجتماعی ما را از هم جدا کند، چه روزها و شب‌هایی که به بهانه‌ی اتاقهای فرار دور هم جمع شدیم، خندیدیم، هیجان‌زده شدیم و دوستانه رقابت کردیم. راه‌انداختن اتاق فرار به آدم‌ها و ارتباط آن‌ها وابسته است و بدون بازیکنانی که در یک تیم دور هم جمع شوند، فرار از اتاق‌ها و حل معماها معنایی ندارد. کرونا گرچه کسب‌وکار اتاقهای فرار را هم کساد کرد اما زیاد طول نکشید تا معمای فرار از این وضعیت هم به دست همین بازیکنان حل شود و به این ترتیب از اتاق فرار مجازی رونمایی شد. کرونا این بار بانی خیر بود تا رویکرد تازه‌ای برای مدیریت و راه‌اندازی اتاق فرار فراهم شود که شاید تا پیش از رعایت فاصله‌ی اجتماعی، تنها یک ایده‌ی جذاب به نظر می‌رسید و به این گستردگی در دسترس نبود.
انواع متفاوتی از اتاق فرار مجازی وجود دارند که هر کدام با رویکرد خاص خودشان طراحی می‌شوند. ابتدا در این مطلب از انواع اتاق فرار مجازی خواهیم گفت و آن‌ها را معرفی می‌کنیم. در پایان هم بازی‌هایی را معرفی می‌کنیم که در میان خواندن همین مطلب می‌توانید به صورت رایگان به آن‌ها سر بزنید و شانس خود را برای فرار از اتاقهای مجازی امتحان کنید. ناگفته نماند که اتاقهای فرار مجازی که توسط میزبانان به صورت آنلاین برگزار می‌شوند نیازمند پرداخت هزینه هستند و ممکن است به خاطر محدودیت‌های مربوط پرداخت و البته زبان انگلیسی، نتوانید از آن‌ها استفاده کنید. به همین دلیل تلاش کردیم در پایان بازی‌هایی را در دسته‌ی آخر معرفی کنیم که بتوانید به صورت رایگان و بدون نیاز به سخت‌افزار خاصی آن‌ها را تجربه کنید.
اتاق فرار مجازی همراه با روایت صوتی
اگر اهل «سیاه‌چاله و اژدها» یا D&D باشید، به خوبی با این روش ارتباط برقرار می‌کنید. درست مانند نقش ارباب سیاه‌چال (Dungeon Master) در D&D، یک نفر از برگزارکنندگان نقش راوی و راهنما را برعهده می‌گیرد و شرکت‌کنندگان را در مسیر داستان و حل معماها همراهی می‌کند. بیش‌تر چنین بازی‌هایی معمولا همراه با عکس، نقشه یا جزییاتی هستند که ممکن است از طریق وب‌سایت برگزارکنندگان یا شبکه‌های اجتماعی به طور همزمان در اختیار بازیکنان قرار بگیرند. گرچه همواره به شرکت‌کنندگان یادآوری می‌شود که همیشه قلم و کاغذ کنارشان باشد تا اطلاعات و سرنخ‌های مختلفی را که توسط راوی گفته می‌شود یادداشت کنند.
معمولا برای مدیریت بهتر و بر مبنای معماهایی که طراحی شده‌اند، دو تا هشت نفر می‌توانند در هر دور از بازی شرکت کنند و به صورت تیم یا تیم‌های کوچک با یکدیگر رقابت کنند. راوی با معرفی خط داستانی و جزییات آن، بازی را آغاز می‌کند و بازیکنان می‌توانند برای آشنایی بیش‌تر یا حل معماها از او سوال بپرسند که البته از قوانین خاص خودش پیروی می‌کند. میزبانی برگزارکنندگان و ارتباط هم‌تیمی‌ها نیز با کمک پلتفرم‌هایی مانند Zoom، Discord وGoogle Hangouts انجام می‌شود. این نوع از اتاق فرار مجازی با در نظر گرفتن ابزارها و رویکردی که از آن گفتیم، کم‌ترین هزینه را در میان انواع اتاق‌ها مجازی دارد.
اتاق فرار مجازی با دوربین زنده
کووید ۱۹ به نوعی هر یک از کسب‌وکارها را به سمتی هدایت کرد تا آدم‌ها کم‌ترین برخورد را با یکدیگر داشته باشند و فاصله‌ی اجتماعی حفظ شود. به این ترتیب باز هم ایده‌ی اتاق فرار مجازی به لطف یک دوربین زنده وارد مرحله‌ی تازه‌ای شد. در این طراحی با کمک یک نفر که به عنوان راهنما در اتاق‌ها قرار دارد می‌توانید با محیط تعامل داشته باشید. راهنما مجهز به یک دوربین است که باعث می‌شود بتوانید فضای داخل اتاق‌ها را در نمای اول شخص ببینید. گرچه یک میزبان هم در بازی وجود دارد که او هم با کمک تماس تصویری به صفحه‌ی نمایشگر شما اضافه می‌شود. به عنوان مثال می‌توانید بگویید «اون گوشه زیر فرش رو نگاه کن» یا « رمز ۱۲۳۴۵۶ رو وارد کن» و به این ترتیب راهنمای مجهز به دوربین، چشم و گوش و بدن‌تان خواهد بود.
در این میان یک صفحه‌ی مجازی نیز برای‌تان فراهم می‌شود تا بتوانید آیتم‌هایی را که پیدا کرده‌اید بررسی کنید. البته اسکن دیجیتالی سه بعدی هر منطقه یا اتاق نیز از همین پنل اختصاصی قابل مشاهده است و می‌توانید بدون نیاز به دوربین زنده، به صورت مستقل از محیط بازدید کنید تا بهتر به راهنما برای دیدن نمای تازه دستور بدهید. مانند روش روایت صوتی، اتاق فرار با دوربین زنده از پلتفرم‌های ارتباطی مانند Zoom، Discord، Google Hangoutsو دیگر اپلیکیشن‌های سازگار استفاده می‌کند و تمام اعضای تیم می‌توانند به صورت همزمان با یکدیگر در ارتباط باشند. این نوع از طراحی، نزدیک‌ترین حالت به تجربه‌ی حقیقی اتاق فرار است و در یک سال گذشته و با توجه به محدودیت‌های اجتماعی، بسیار گسترش پیدا کرده است.
اتاق فرار مجازی با سرنخ‌ها و معماهای آنلاین
هرچه به این رویکرد نزدیک‌تر می‌شویم، اتاق فرار مجازی شباهت‌های بیش‌تری به یک بازی ویدیویی و رایانه‌ای پیدا می‌کند. در این نوع طراحی باید قبل از هر چیز وارد یک حساب کاربری آنلاین شوید که توسط میزبان برای‌تان فراهم شده است. پس از آن یک داشبورد مجازی در اختیارتان قرار می‌گیرد که قسمت‌های متفاوتی مانند سرنخ‌ها، ویدیوها و فایل‌های مورد نیاز را در قالب گزینه‌های مختلف در دسترس‌تان قرار می‌دهد. معمولا پیش از هر دور، ویدیویی پخش خواهد شد که در آن شخصی در مورد جزییات ماموریت و سرنخ‌هایی که پیش از این به دست آمده‌اند صحبت خواهد کرد. گرچه این بار قرار نیست از اتاقی فرار کنید اما درگیر حل معماهایی خواهید شد که گاهی شما را به خارج از داشبورد و استفاده از جست‌وجوی اینترنتی هدایت می‌کند.
با این‌که این نوع طراحی باعث شده است تا تنها یک نفر بتواند آن را آغاز کند اما با توجه به رویکردهای برگزارکنندگان، می‌توان آن را به صورت تیمی و رقابتی هم برگزار کرد. به عنوان نمونه فرض کنید که ماموریت پیدا کردن یک تبهکار بر عهده‌‌ی شما گذاشته شده است تا با بررسی دوربین‌های مداربسته‌ی داخل داشبورد و سرنخ‌هایی که به دست آورده‌اید بتوانید او را دستگیر کنید. اگر قرار باشد این تجربه به یک رقابت تیمی تبدیل شود، ویدیوی جزییات ماموریت با استفاده از ویدیو کنفرانس برای همه پخش می‌شود و سپس هر یک از شرکت‌کنندگان نقش یک مامور مخفی را بازی خواهند کرد که باید زودتر از بقیه بتوانند تبهکار را دستگیر کنند. ناگفته نماند که طراحی این نوع از اتاق فرار مجازی محدودیت زمانی ندارد و هر وقت بخواهید هم می‌توانید پیشرفت خود را برای دفعهی آینده ذخیره کنید.
اتاق فرار مجازیِ اشاره و کلیک
اولین ایده‌های طراحی اتاق فرار از بازی‌های ماجرایی اشاره و کلیک (Point-and-click) آغاز شدند. گرچه بازی‌های ماجرایی در سال‌های گذشته تغییرات بسیاری کرده‌اند اما هیچ کس نمی‌تواند تاثیر این سبک را در شکل‌گیری بازی‌های امروزی انکار کند. سال‌های طلایی بازی‌های ماجرایی با گذر از بازی‌های متنی و ورود سازندگانی مانند «لوکاس آرتز» در دهه‌ی نود میلای آغاز شد و آخرین شعله‌های سوزان این دوره تا اوایل هزاره‌ی سوم نیز دوام آوردند. بیش‌تر سازندگان در دوره‌های اخیر تاکید بیش‌تری بر روایت داستان و ارتباط شخصیت‌ها با یکدیگر دارند اما حل معماهای ساده و پیچیده بخش جدایی‌ناپذیر بازی‌های ماجرایی کلاسیک هستند. به این ترتیب اگر با این سبک آشنا باشید به راحتی می‌توانید با اتاقهای فرار مجازی اشاره و کلیک ارتباط برقرار کنید.
در این بازی‌ها که با دوربین اول شخص آن‌ها را تجربه می‌کنید، در اتاق‌ها یا مجموعه‌ای از محیط‌های مختلف قرار می‌گیرید که پیدا کردن راه فرار و خارج شدن از آن‌جا تنها هدف‌تان خواهد بود. در این میان باید با جست‌وجو و پیدا کردن سرنخ‌ها و آیتم‌های مختلف، معماها را حل کنید و موانع را برای فرار پشت سر بگذارید. اتاقهای فرار اشاره و کلیک به صورت تک‌نفره (Single Player) طراحی می‌شوند و هیچ محدودیت زمانی ندارند تا هر طور بخواهید برای پیشرفت‌تان برنامه‌ریزی کنید. گرچه برای تجربه‌ی بسیاری از این بازی‌ها به راحتی می‌توانید به فروشگاه آنلاین پلتفرم خود مانند اپ استور، گوگل پلی، استیم و حتی پلی‌استیشن نتورک و ایکس‌باکس لایو سر بزنید، اما همین حالا که مشغول خواندن این مطلب هستید می‌توانید تعدادی از بهترین اتاقهای فرار اشاره و کلیک را به صورت رایگان در مرورگر خودتان تجربه کنید.
Crimson Room
همه‌ی اتاقهای فرار محبوبیت‌شان را مدیون Crimson Room هستند که در سال ۲۰۰۴ توسط «توشیمیتسو تاکاگی» (Toshimitsu Takagi)، سازنده‌ی ژاپنی با استفاده از فلش طراحی شد. شما در حالی در یک اتاق به رنگ قرمز به هوش می‌آیید که هیچ چیزی به خاطر ندارید و اصلا نمی‌دانید چطور به این‌جا رسیده‌اید. برای فرار از اتاق باید آیتم‌ها و سرنخ‌های مختلفی را پیدا کنید تا در نهایت بتوانید کلید در را پیدا کنید.
The Mystery of Time and Space
گرچه Crimson Room به رشد و محبوبیت اتاق فرار کمک کرد؛ اما «معمای زمان و فضا» که در سال ۲۰۰۱ ساخته شد همچنان به عنوان یکی از پیشتازان این سبک شناخته می‌شود. حتی سازندگان Crimson Room نیز در تیتراژ پایانی از آن به عنوان منبع الهام‌شان یاد کرده‌اند و بارها از تاثیرش گفته‌اند. روایت داستان در فضای علمی خیالی و گسترش آن همراه با پیشرفت در بازی یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های معمای زمان و فضا است که برخلاف اتاق‌ها فرار دیگر، همه‌چیز را محدود به فرار نمی‌کند. به این ترتیب افزون بر این‌که همچنان باید معماها را با پیدا کردن آیتم‌ها و سرنخ‌های مخفی حل کنید، گره‌گشایی داستان و کشف هویت خودتان هم معمای دیگری است که جذابیت بازی را دوچندان می‌کند.
Neutral Escape Games
اتاقهای فرار Neutral مجموعه‌ای از بازی‌های ساخته شده با فلش هستند که با توجه به سختی‌شان توسط سازندگان دسته‌بندی شده‌اند تا بهتر بتوانید با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. متاسفانه با پایان پشتیبانی از فلش، بسیاری از این بازی‌ها نیز از دسترس خارج شدند تا نسخه‌های سازگارشان بر مبنای WebGL آماده شوند. اما خبر خوب این است که همین حالا با سر زدن به وب‌سایت رسمی Neutral، می‌توانید بازی Sign را بازی کنید که بر مبنای WebGL و ابزارهای موتور Unity ساخته شده است. طبق معمول بدون هیچ توضیحی در یک اتاق گیر افتاده‌اید و باید مانند یک بازی ماجرایی سنتی، معماها را حل کنید. آیتم‌ها و سرنخ‌هایی که پیدا می‌کنید در پایین صفحه در دسترس‌تان هستند تا آن‌ها را برای استفاده در جای مناسب انتخاب کنید. با این‌که Sign تجربه‌ی کوتاهی است اما به خوبی شما را درگیر معماها و فضای جالب اتاق خواهد کرد.
Baba Yaga
اگر از بازی‌های سنتی این سبک با اتاق‌ها و آیتم‌های شبیه به هم خسته شده‌اید باید حتما Baba Yaga را امتحان کنید. گرافیک خوب و طراحی جذاب نیز یکی دیگر از نقاط قوت بازی است که معمولا در این سبک شاخص‌های تولیدی پایین‌تری دارند. شما این بار در خانه‌ی درختی یک ساحر گیر افتاده‌اید و باید از معماها و فضای عجیب آن‌جا سردرآورید. حتی خود ساحر هم چند بار در طول بازی ظاهر خواهد شد و همان‌طور که ممکن است انتظار داشته باشید، روی چوب جاروی خود به اطراف پرواز می‌کند. در گوشه و کنار خانه‌ی ساحر اشیای عجیب و غریبی پیدا می‌شوند که به بعضی از آن‌ها برای حل معماها احتیاج خواهید داشت. مانند بازی قبلی، آیتم‌ها در قسمت جداگانه‌ای از صفحه قرار می‌گیرند تا همیشه در دسترس‌تان باشند.
Escape the Prison
اگر فرصت زیادی برای فکر کردن ندارید یا تازه سراغ چنین بازی‌هایی رفته‌اید، فرار از زندان یکی از بهترین تجربه‌هایی است که می‌توانید آن را در زمان بسیار کوتاهی امتحان کنید. همان‌طور که از نام بازی پیداست باید از سلول خود فرار کنید، اما جذابیت روند آن این است که می‌توانید نتیجه‌ی تصمیم‌ها و راه‌هایی را که برای فرار انتخاب کرده‌اید ببینید. به این ترتیب با این‌که تا لحظه‌ی آخر به نظر می‌رسد به سلامت از زندان فرار کرده‌اید اما یک موقعیت طنز پایان‌بخش تلاش‌تان خواهد بود. در پایین صفحه هم تعداد فرارهای ناموفق نوشته می‌شود تا دفعهی بعد با دقت بیش‌تری تلاش کنید. بازی دیگر سازندگان به نام «فرار از دفتر کار» (Escape the Office) نیز با این‌که همین سرعت و ضرباهنگ بالا را ارایه می‌کند اما کمی به رویکردهای سنتی این سبک در طراحی روند بازی نزدیک‌تر است. هر دو بازی یکی از بهترین انتخاب‌ها برای ثبت رکورد و فرار در کم‌ترین زمان ممکن هستند.
