دانشمندان ویروس «زامبی» را که به مدت ۴۸.۵۰۰ سال در یخبندان همیشگی قطب شمال به دام افتاده بود، احیا کردند.
بر اساس پژوهشهای اخیر، با آب شدن مناظر منجمد احتمال دارد «ویروس مسری زامبی» که هزاران سال زیر زمین مدفون شده بود، آزاد شود.
سطح زیرین یکچهارم نیمکره شمالی زمین به طور دائمی یخزده است و به دلیل بحران تغییرات اقلیمی، این آب شدن برگشتناپذیر است. این منظره رو به زوال دیاکسیدکربن و متان در جو آزاد میکند و دمای زمین را بالاتر میبرد.
محققان اکنون در تلاش هستند تا ارزیابی کنند که باکتریها و ویروسهای محبوس شده در داخل یخهای منجمدچقدر ممکن است برای انسان خطر بزرگی داشته باشند. آنها در این فرآیند با دقت برخی از آنها را احیا میکنند.
ذوب شدن یخهای دائمی در سیبری قبلاً با شیوع سیاه زخم در گوزنهای شمالی مرتبط بوده است، زیرا تابستانهای فوقالعاده گرم در آنجا باعث میشود هاگهای سیاه زخم باستانی، دوباره از محل دفن حیوانات ظاهر شوند.
در جدیدترین مطالعه، محقق فرانسوی ژان میشل کلاوری و تیمش گزارش دادند که موفق به جداسازی و احیای چندین ویروس باستانی از لایههای زیرین یخ شدهاند، از جمله یک سویه ویروس غولپیکر (Pithovirus) که در نمونهای ۲۷۰۰۰ ساله یافت شده است که حاوی مقدار زیادی از پشم ماموت است.
ژان-میشل کلاوری، نوعی ویروس را که در سال ۲۰۰۳ کشف کرده بود، مورد مطالعه قرار میدهد. این ویروسها به نام ویروسهای غولپیکر شناخته میشوند و بسیار بزرگتر از نوع معمولی ویروس هستند و میتوان آنها را با میکروسکوپ نوری عادی دید. این ویژگی آنها را به یک مدل مناسب برای کارهای آزمایشگاهی تبدیل میکند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
۷ نکتهای که درباره زامبیها نمیدانید
تلاشهای او برای کشف ویروسهای یخبندانی، به نوعی تحت تاثیر یک تیم علمی روسی قرار گرفت که در سال ۲۰۱۲ با برکشت یک گیاه وحشی از بافت بذر ۳۰ هزارساله که در “برمای موش خرگوشی” پیدا شده بود، موفق به زنده کردن آن شدند. (از آن زمان به بعد، دانشمندان در بازیابی حیات موجودات میکروسکوپی باستانی نیز موفق بودهاند.)
در سال ۲۰۱۴، او توانست با جداسازی ویروسی از یخهای ذوب شده، آن را برای نخستین بار بعد از ۳۰ هزار سال عفونتزا کند با وارد کردن آن به سلولهای کشت شده. به دلایل ایمنی، او تنها ویروسهایی را برای مطالعه انتخاب کرد که فقط میتوانند به اموبای یک سلولی، نه حیوانات یا انسانها، آسیب برسانند.
او در سال ۲۰۱۵ این کار را با نوع دیگری از ویروس که به اموبای یک سلولی میرود، تکرار کرد. و در تحقیقات جدیدتر خود که در ۱۸ فوریه ۲۰۲۳ در مجله ویروس منتشر شده است، کلاوری و تیمش چندین نوع ویروس باستانی را از نمونههای مختلف در هفت مکان مختلف در سیبری جداسازی کردند و نشان دادند که هر کدام از آنها میتوانند به سلولهای کشت شده اموبایی عفونتزا تبدیل شوند.
اکثر جدا شدههای ویروس از خانواده Pandoraviridae بودند، خانوادهای از ویروسهای DNA دو رشتهای که آمیبها (موجودات بسیار کوچک و سادهای که فقط از یک سلول ساخته شده اند) را آلوده میکنند.
آنها هشدار دادند که به احتمال زیاد ویروسهای ناشناخته با ذوب شدن یخهای دائمی منتشر میشوند.
آنها میگویند: «تخمین اینکه این ویروسها تا چه زمانی میتوانند پس از قرار گرفتن در شرایط بیرونی (نور UV، اکسیژن، گرما) عفونی باقی بمانند، و اینکه چقدر احتمال دارد در این فاصله زمانی با میزبان مناسبی مواجه شوند و آنها را آلوده کنند، هنوز غیرممکن است.
اما این خطر در شرایط گرمایش جهانی افزایش مییابد، که در آن ذوب شدن یخهای دائمی تسریع مییابد و افراد بیشتری قطب شمال را در پی سرمایهگذاریهای صنعتی پر میکنند.
منبع: euronews.com