فصل هالووین است! این روزها مردم در سراسر جهان با نسخه‌ی آمریکایی این فستیوال آشنا هستند؛ لباس‌های سرگرم کننده و ترسناک، کدوهای تزئین شده، آب نبات‌های جذاب، فانوس‌ها و بازی‌های مرسوم این جشن موسوم به هالووین در سراسر جهان است.
هالووین هرساله در ۳۱ اکتبر جشن گرفته می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین تعطیلات جهان است. در زمان‌های دور، افراد بر این اعتقاد بودند که مردگان در چنین شبی از آسمان به زمین می‌آیند و مردم برای مخفی شدن از دست این ارواح خود را با ماسک و و گریم می‌پوشاندند تا ارواح آن‌ها را شناسایی نکنند.
اگرچه این جشن تاریخچه‌ای کهن دارد و از جشنواره‌های قدیمی و آیین‌های مذهبی که در در گذشته وجود داشته‌اند گرفته شده، اما امروزه برای سرگرمی و تنوع اجرا می‌شود و هنوز هم در تعدادی از کشورهای جهان به طور گسترده‌ای جشن گرفته می‌شود و حال و هوای خودش را حفظ کرده است.
نسخه‌های مشابه این مراسم‌ها و جشن‌هایی که از گذشته همچنان باقی مانده‌اند در بسیاری از کشورها هنوز برگزار می‌شوند که در ادامه با چند نمونه از جشن‌هایی به سبک هالووین در کشورهای مختلف دنیا که تا حدودی به هم شبیه هستند آشنا می‌شویم و نحوه برگزاری هالووین در سراسر جهان را با هم مرور می‌کنیم.
فستیوال دیا د لوس مورتوس ((Día de los Muertos)) در آمریکای لاتین
در مکزیک، آمریکای لاتین و اسپانیا، روز «همه‌ی ارواح» ((All Souls’ Day))، که در ۲ نوامبر برگزار می‌شود با یک جشن سه روزه از غروب ۳۱ اکتبر آغاز می‌شود و برگزار می‌شود. این فستیوال برای گرامیداشت مرده‌ها اجرا می‌شود و اعتقاد بر این است که اراح مردگان در روز هالووین به خانه‌های زمینی خود بازمی گردند. بسیاری از خانواده‌ها و خویشاوندان برای احترام به متوفی در خانه خود محرابی برای مردگان می‌سازند و آن را با آبنبات، گل، عکس، غذاها و نوشیدنی‌های مورد علاقه متوفی تزئین میکنند و آب تازه در کنار آن‌ها میگذارند. حتی یک تشت و حوله در کنار محراب قرار داده می‌شود تا روح بتواند قبل از نوش جان کردن غذاها دستان خودش را هم شستشو دهد.
شاید کمی ترسناک باشد اما خیلی هم عجیب نیست که انواع خوراکی ها، فینگرفودها و آبنبات‌ها و شکلات‌ها را به شکل جمجمه درست میکنند و بر سر میز میگذارند.
بر روی میز، کنار محراب و در گوشه و کنار منزل و حتی بیرون خانه شمع روشن میکنند و عود می‌سوزانند به این امید که روح، سرگردان نشود و به این شکل او را برای برگشتن به منزلش راهنمایی میکنند. نزدیکان بعضی از متوفی‌ها حتی علف‌های هرز را حرس میکنند و می‌سوزانند و نرده‌ها و پله‌ها را نیز برای ورود روح عزیز خود تعمیر و رنگ‌آمیزی میکنند. سپس قبر فرد فوت شده را با تاج گل، برگ گل و روبان‌های ابریشمی و کاغذی تزئیین میکنند. در روز ۲ نوامبر اقوام در نزدیک محل قبر دور هم جمع می‌شوند و پیکنیک کوچکی به راه می‌اندازند، نوشیدنی می‌نوشند و از خاطراتشان در مورد فرد از دست رفته می‌گویند.
روز «گای فاکس» ((Guy Fawkes Day) ) چگونه در انگلستان جشن گرفته می‌شود
عصر پنجم نوامبر، آتش در سراسر انگلستان روشن می‌شود؛ مجسمه‌های نمادینی سوزانده می‌شوند و آتش بازی بر پا می‌شود. اگرچه این جشن در زمان مشابهی با هالویین برگزار می‌شود و سنت‌های تقریباً نزدیکی با آن دارد اما در واقع این مراسم ارتباط چندانی با هالووین در سراسر جهان یا جشنواره «سلتیک باستانی» ((ancient Celtic festival )) ندارد.
انگلیسی‌ها در بیشتر موارد جشن هالووین را متوقف کردند زیرا اصلاحات پروتستان‌ها در زمان مارتین لوتر شروع به گسترش کرده بود و از آنجا که پیروان دین جدید به مقدسین اعتقاد نداشتند هیچ دلیلی هم برایشان وجود نداشت که همه مراسم مربوط به مقدسین را به اجرا در بیاورند. با این حال، یک مراسم پاییزی جدید ظهور کرد. فستیوال روز گای فاکس برای گرامیداشت اعدام یک خائن بدنام انگلیسی به نام «گای فاکس» به وجود آمد.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
هالووین در نقاط مختلف دنیا
تاریخچه مختصر در مورد «گای فاکس»
در ۵ نوامبر ۱۶۰۶، فاکس به قصد انفجار ساختمان پارلمان انگلستان مجازات شد و حکم اعدام دریافت کرد. فاکس یکی از اعضای یک گروه کاتولیک بود که می‌خواست جیمز پادشاه پروتستان را از قدرت برکنار کند. روز اصلی فستیوال «گای فاکس» درست پس از اعدام او جشن گرفته شد. اولین آتش سوزی ها، که «آتش استخوان سوز» نامیده می‌شد، برای سوزاندن مجسمه‌ها و استخوان‌های نمادین برپا شد و بعد از دو قرن نمادهای گای فاکس با پاپ جایگزین شد.
کودکان در برخی از نقاط انگلستان علاوه بر اینکه نمادها و مجسمه‌هایی را برای اجرای آتش سوزی می‌سوزانند، در خیابان‌ها قدم می‌زنند و یک مجسمه که نماد «گای» هست را می‌گیرند و برای او از مردم طلب پول میکنند اگر چه در نهایت آن‌ها پول را برای خودشان نگه می‌دارند و تا حدودی شبیه مراسم آمریکایی «ترفند یا تهدید» «trick-or-treating» است که امروزه در انگلستان می‌بینیم. به هر حال به مرور خود شخصیت «گای فاکس» کمتر در جشن‌ها مورد توجه قرار گرفت و در نهایت هم از بین رفت. و بیشتر به جشن معطوف می‌شوند.
هالووین در ایرلند و اسکاتلند چطور برگزار می‌شود
جشنواره سلتیک همان جشن اصلی هالووین در ایرلند و اسکاتلند است که ریشه بسیاری از سنت‌های معروف هالووین غربی در آن مشاهده می‌شود. در این مراسم مردم خودشان را برای زمستان سرد آماده میکنند؛ گله‌های خود را از مراتع تابستانی برمی گردانند و تعدادی از آن‌ها را برای ذخیره‌ی زمستان ذبح میکنند. با تمام شدن تابستان و فرارسیدن زمستان اعتقاد بر این بود که مرز بین جهان زندگان و جهان مردگان از بین می‌رود. بنابراین برای یک شب ارواح و روح مردگان می‌توانند به این دنیا بیایند.
در اسکاتلند در این شب افراد برای پنهان شدن از ارواح لباس‌های خاصی می‌پوشند و برای دریافت غذا از یک خانه به خانه‌ی دیگری می‌رفتند که در ازای آن شعر می‌خواندند. کدوهای تراشیده شده برای ترساندن ارواح به کار می‌رفته و آتش‌هایی که به پا می‌شده و ضیافتی که برگزار می‌شد بر این مبنا بود که زمینی‌ها را از تسخیر اوراح دور نگه می‌داشته.
پختن دسته جمعی و خوردن غذاهای سنتی نیز از رسوماتی بود که در گذشته در اسکاتلند رواج داشت اما امروزه به همان قوت خود باقی نمانده و بین افراد خیلی مور توجه قرار نمی‌گیرد. سوسیس یکی از غذاهایی است که به شدت مورد علاقه‌ی اسکاتلندی‌ها بوده و هست و همچنان هم در سفره‌هایشان دیده می‌شود بخصوص در چنین جشن هایی. فال گرفتن از تکه نانی که هر کس از سر میز برمی دارد یکی از بخش‌های متنوع و مفرح این جشن است که البته معمولاً در شهرها دیگر خبری از آن نیست. در گذشته مهمان‌ها هر کدام تکه نانی بر می‌داشتند تا همراه غذای خود میل کنند و بعد از روی شکل نان و آنچه در نان دیده می‌شد فال هر فرد را می‌گرفتند و فال او نشان می‌داد که به عنوان مثال در سال آینده کسب و کار و درآمد و دارایی و اوضاع بچه دار شدن و ازدواجش چگونه خواهد بود.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
در مورد هالوین بیشتر بدانیم
در ایرلند هالووین دقیقاً به همان دلیلی که در گذشته شکل گرفت همچنان تا الان هم جشن گرفته می‌شود. در مناطق روستایی، آتش برپا می‌شود و در سراسر کشور بچه‌ها لباس‌های تم دار می‌پوشند و خودشان را گریم میکنند و عصرها هم با «ترفند یا تهدید» در محله‌های خود بازیگوشی میکنند و وقت می‌گذرانند.
در شهرها رژه‌های موزیکال هم در برخی مناطق دیده می‌شود. بعد از آن نزدیک غروب اکثر مردم با همسایگان و دوستان نزدیک خود در مهمانی شرکت میکنند. Colcannon (پوره سیب زمینی مخلوط با کلم پیچ یا کلم) و barmbrack (نان شیرین با میوه‌های خشک) از غذاهای سنتی هستند که در میهمانی‌های ایرلندی در این ضیافت بر سر میزها قرار می‌گیرد.
در این مهمانی‌ها بازی‌های زیادی انجام می‌شود از جمله «snap-apple»، بازی‌ای که در آن یک سیب روی نخ به چارچوب در یا درختی بسته می‌شود و بازیکنان سعی میکنند سیب آویزان را گاز بگیرند. بعضی‌ها هم بازی «گنج را پیدا کن» را بازی میکنند که والدین و بزرگترها آبنبات یا شیرینی را در جایی از حیاط یا خانه مخفی میکنند تا بچه‌ها به دنبال آن بگردند و آن‌ها را پیدا کنند. ایرلندی‌ها همچنین یک مدل بازی با ورق انجام می‌دهند که در آن کارت‌ها برعکس و روی میز قرار می‌گیرند و آب نبات یا سکه در زیر آن‌ها قرار می‌دهند و وقتی کودکی کارتی را انتخاب می‌کند هر جایزه‌ای که در زیر آن وجود دارد دریافت می‌کند و متعلق به خودش می‌شود.
هالووین متفاوت در ژاپن
در سراسر جهان، هالووین معمولاً برای کودکان ترتیب داده می‌شود اما ژاپن جایی است که این مراسم رنگ و بویی جدی‌تر برای بزرگسالان دارد. در ژاپن اغلب خبری از بازی‌های مرسوم نیست اما در مقابل مهمانی‌های فراوانی گرفته می‌شود که باعث به وجود آمدن اوضاع شلوغ و پرهرج و مرجی در توکیو می‌شود.
مهمترین رویداد هالووین در ژاپن رژه کاوازاکی است که در آن حدود ۴۰۰۰ نفر با لباس‌های مخصوص هالووین شرکت میکنند و این رژه‌ی بزرگ را برگزار میکنند. البته اینطور هم نیست که هر لباسی خواستید به تن کنید و به این مراسم بروید. شرکت در این رژه استانداردهای خاصی دارد و شرکت کنندگان باید حداقل از دوماه قبل برای آن درخواست بدهند.
ما در این مقاله چهار فستیوال نزدیک به هالووین را معرفی کردیم. بزودی در مقاله ای جداگانه به معرفی دیگر برنامه های هالووین در سراسر جهان خواهیم پرداخت. با مجله اتاق فرار و سرگرمی همراه باشید.
