جی. رابرت اوپنهایمر (J. Robert Oppenheimer) به عنوان پدر بمب اتمی در اذهان عمومی شناخته می‌شود، زیرا در توسعه اولین سلاح هسته‌ای در طول جنگ جهانی دوم نقشی کلیدی داشت. به عنوان یک فیزیکدان نظری، او مدیر آزمایشگاه لوس آلاموس پروژه منهتن بود و اواخر اوت سال ۱۹۴۵ اولین بمب‌های هسته‌ای را تهیه کرد. با استفاده از همین بمب‌ها بیش از ۱۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ نفر از مردم هیروشیما و ناگازاکی به قتل رسیدند.
شناخت کلی جی. رابرت اوپنهایمر
اوپنهایمر در سال ۱۹۰۴ در شهر نیویورک متولد شد و در سن ۲۳ سالگی مدرک دکتری فیزیک خود را اخذ کرد. سپس تدریس همین مبحث را در مؤسسه فناوری کالیفرنیا آغاز نمود.
در سال ۱۹۴۲، ژنرال لزلی گرووز جونیور اوپنهایمر را دعوت کرد تا پروژه منهتن را اداره کند، با این حال به دلیل مواردی همچون عدم تجربه مدیریت و نداشتن جایزه نوبل، افراد زیادی وی را فاقد صلاحیت می‌دانستند.
پس از جنگ، اوپنهایمر عضو کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده شد و در آنجا برای کنترل استفاده از سلاح‌های اتمی و رد کردن ساخت بمب هیدروژنی تلاش کرد. در ادامه به برخی از حقایق جذاب درباره این فیزیکدان مشهور می‌پردازیم.
ارتباط اوپنهایمر با نیومکزیکو
در سال ۱۹۴۲، اوپنهایمر مکانی را برای ساخت یک آزمایشگاه مخفی در نیومکزیکو انتخاب کرد. این مکان، مدرسه رنچ لوس آلاموس نام داشت و بسیاری از مشخصات مورد نیاز برای پروژه را دارا بود؛ از جمله دور بودن از شهر ولی نزدیک بودن به خط راه آهن. علاوه بر این، اوپنهایمر از جوانی به نیومکزیکو علاقه‌مند بود.
اوپنهایمر پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، به دلیل یک بیماری شدید نتوانست در دانشگاه هاروارد تحصیل کند. پدر و مادرش او را برای ترم تابستانی به یک مزرعه در نیومکزیکو فرستادند تا بهبود یابد. در این مدت، جی. رابرت اوپنهایمر به این بیابان علاقه‌مند شد و عشق خود را نسبت به سوارکاری کشف کرد.
جی. رابرت اوپنهایمر و علاقه‌اش به شعر
علاوه بر علم، اوپنهایمر علاقه عمیقی به شعر داشت. او یک خواننده پرشور بود و شعرهای زیادی می‌نوشت. شعر برای او یک معادله خلاقانه برای مقابله با مسئولیت‌های زندگی بود. شعر به او اجازه می‌داد تا با مسائل عمیق و پیچیده‌تری در زندگی که به فیزیک محض ارتباط نداشتند، درگیر شود. توانایی ابراز افکار خود با زبان شعر به او کمک کرد تا کمی از آزارهای روحی ناشی از ساخت بمب اتم دور بماند. با این حال، تنها مقدار کمی از اشعار او هنوز باقی مانده است.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
چارلز منسون | حقایقی که مرد پشت هیولا را آشکار می کند
علاقه اوپنهایمر به کمونیسم در زمان بزرگترین بحران اقتصادی
بحران اقتصادی موجب افزایش علاقه کارگران به کمونیسم شد. اوپنهایمر در اواخر دهه ۱۹۳۰ در کنفرانس‌های کمونیستی شرکت می‌کرد، به طرف‌داران جنگ داخلی اسپانیا که فاشیست بودند یاری رساند و افکار خود را در روزنامه‌های کمونیستی چاپ می‌کرد.
اگرچه اوپنهایمر هرگز به حزب کمونیست آمریکا نپیوست، اما بسیاری از آشنایانش این کار را کردند، از جمله برادرش، فرانک اوپنهایمر، دوست‌دخترش ژان تاتلاک و همسرش کاترین کیتی پوئنینگ.
اگرچه آمریکا با شوروی در زمان جنگ همکاری می‌کرد، اما در دوره اول «ترس سرخ» از سال ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۰، مقاماتی که به کمونیسم، سوسیالیسم، آنارشیسم یا حمایت از فعالیت‌های کارگری می‌پرداختند، تعقیب می‌شدند. لسلی گرووز جونیور، همان ژنرال ارتشی که اوپنهایمر را به عنوان مدیر پروژه منهتن منصوب کرد، از گذشته کمونیستی اوپنهایمر آگاه بود، اما آن را مشکل خاصی نمی‌دانست. بعد از جنگ، دشمنان اوپنهایمر تلاش کردند تا با استفاده از سابقه کمونیستی وی، او را یک نوع دشمن برای آمریکا تلقی کنند.
در دهه ۱۹۵۰، در دوران ترس سرخ، جی. رابرت اوپنهایمر به فهرست سیاه اضافه شد و مجوز امنیتی‌اش را از دست داد. در سال ۱۹۴۶، کمیسیون انرژی اتمی در ایالات متحده تأسیس شد تا برنامه سلاح‌های اتمی این کشور را نظارت کند.
اوپنهایمر از موقعیت خود در این کمیسیون استفاده کرد تا برای کنترل سخت‌تر سلاح‌های اتمی و رد کردن ساخت بمب هیدروژنی که توسط ایالات متحده در سال ۱۹۵۲ تست شد، تلاش کند. در طی یک جلسه امنیتی که توسط لوئیس استراوس، یک تاجر و رئیس کمیسیون انرژی اتمی در سال ۱۹۵۳ برگزار شد تا وفاداری اوپنهایمر به آمریکا بررسی شود، ارتباط او با کمونیست‌ها به طور کامل کشف شد.
این جلسه در اوج دوره دوم ترس سرخ برگزار شد، زمانی که سناتور جوزف مک‌کارتی جلساتی را برگزار می‌کرد تا افراد کمونیست را در دولت فدرال شناسایی کند. با کمک اف‌بی‌آی که به طور غیرقانونی تلفن اوپنهایمر را کنترل می‌کرد، کمیسیون انرژی اتمی در طی این جلسه ادعا نمود که اوپنهایمر عملاً یک خطر امنیتی است. در نتیجه، در سال ۱۹۵۴، دولت مجوز امنیتی اوپنهایمر را لغو کرد و نام او را به فهرست بلندی از افرادی که در آن دوران کمونیست تلقی می‌شدند، اضافه کرد.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
حقایق شگفت انگیز درباره ونسان ون گوگ
نکته مهم
بیش از ۵۰ سال پس از مرگ او، در دسامبر ۲۰۲۲ تصمیم بازگرداندن مجوز امنیتی اوپنهایمر توسط وزارت انرژی ایالات متحده به صورت رسمی اعلام شد. این تصمیم که توسط دانشمندان و تاریخ‌نگاران برای مدتی طولانی حمایت شده بود در فیلم جدید اوپنهایمر اثر کریستوفر نولان نیز مورد بحث قرار گرفته است.
اگرچه در سال ۱۹۶۳، رئیس‌جمهور جان اف. کندی به جی. رابرت اوپنهایمر جایزه انریکو فرمی برای دستاوردهای علمی و رهبری را اهدا کرد، اوپنهایمر در طول عمرش هیچ‌گاه مجوز امنیتی‌اش را پس نگرفت. با وجود این، او کار خود را ادامه داد و تا زمان مرگش در سال ۱۹۶۷ در سن ۶۲ سالگی، درباره فیزیک و فناوری هسته‌ای مطالعه می‌کرد.
اوپنهایمر: یک راهنما برای جوانان دانشمند
اوپنهایمر نه تنها یک دانشمند برجسته بلکه یک راهنمای پرتلاش برای دانشمندان جوان بود. او به خاطر توانایی‌اش در الهام بخشیدن و تشویق کردن دیگران به استفاده از توانمندی‌هایشان شناخته می‌شد. بسیاری از دانشمندانی که تحت راهنمایی او کار کردند یا تحت تأثیر او قرار گرفتند، به موفقیت‌های علمی زیادی دست پیدا کردند.
یکی از آن‌ها هانس بِته بود، یک فیزیکدان آلمانی‌تبار و همکار نزدیک اوپنهایمر در پروژه منهتن. او بعدها جایزه نوبل فیزیک را برای اولین بار به عنوان یک دانشمند در حوزه «فیزیک نجوم» از آن خود کرد.
