مونوپولی (Monopoly) نوعی بازی خانوادگی و جالب است که در شب‌های کریسمس طبق رسمی قدیمی اجرا می‌شود. بازی مونوپولی قدیمی و دارای تاریخچه جذابی است که عنوان می‌کند این بازی به تدریج در میان مردم جهان محبوب شد. مونوپولی در اصل تاریخچه سیاسی دارد و آن را یک خانم فمنیست و نویسنده در سال ۱۹۰۳ ابداع می‌کند.
مونوپولی تنها یک بازی نیست! نام مونوپولی در علم اقتصاد جهانی به عنوان یک روش سرمایه‌داری معروف شناخته می‌شود. در ایران نام دیگری برای این بازی با اسم «روپولی-ایروپولی» و همچنین اسم‌های متفاوت دیگر انتخاب شده است.
مونوپولی بازی انحصارگری محسوب می‌شود و استراتژی بازی برای کسب پول بیشتر است. سوال این است که چگونه این بازی محبوب در میان سرمایه‌داران بی‌بند و باری که از آن برای شرط بندی استفاده می‌کردند، به یک بازی معروف عاری از حس طمع، در میان خانواده‌ها تغییر پیدا کرد؟ جواب این سوال را در ادامه پیدا خواهید کرد.
تاریخچه‌ای که پشت پرده‌های بازی مونوپولی وجود دارد
بذر بازی مونوپولی زمانی کاشته می‌شود که لیزی مگی در سال ۱۹۰۳ بازی به نام The Landlord’s Game (بازی صاحب‌خانه) را اختراع کرد. این بازی یک بازی تخته‌ای و رومیزی بود و همه کسانی که سر میز این بازی می‌نشستند، اطلاع از ریسک شکست در این بازی و شرطی که در آن بسته‌اند را داشتند.
در سال ۱۹۳۲ مردی به نام چارلز تاد، دوست دوران کودکی خود، خانم استر جونز و همسر او چارلز دارو را برای یک مهمانی شام به خانه خود دعوت می‌کند. آنها بعد از صرف شام تصمیم به انجام بازی The Landlord’s Game گرفتند.
اما چیزی که آغاز این قصه بود، تغییر در قوانین بازی توسط چارلز دارو و ایجاد قوانین انحصاری جدید او بود. چارلز دارو برای بازیِ صاحب‌خانه مجموعه‌ای قوانین تعریف کرد که نسخه جدید این بازی با نام مونوپولی دقیقا بر اساس قوانین او شکل گرفت.
حدود ۳ سال بعد برادران پارکر که یک کمپانی ساخت اسباب‌بازی را پایه‌گذاری کرده بودند، به مونوپولی جدید علاقه‌مند شدند و توانستند پتانسیل مخفی این بازی برای معروف شدن را ببینند. دارو در آن سال‌ها مدعی شد که تنها سازنده و ایده‌پرداز بازی است، ولی پس از مدتی دست او رو شد و برادران پارکر به عنوان حق امتیاز ۵۰۰ دلار به لیزی مگی پرداختند!
از نسخه اصلاح شده برادران پارکر در ماه اول انتشار بازی مونوپولی، حدود ۲۰۰۰۰ نسخه فروخته شد! الان هم نزدیک به ۹۰ سال می‌شود که این بازی هنوز محبوبیت خود را از دست نداده است.
با روند بازی مونوپولی آشنا شویم
در مونوپولی یک صفحه بزرگ وجود دارد که دارای خانه‌هایی با دو یا سه رنگ شبیه به هم و کل صفحه دارای چندین رنگ متفاوت است. تعدادی از این خانه‌ها، نمایانگر زمین‌هایی برای فروش گذاشته شده هستند که روی آنها اسامی اشخاص نوشته می‌شود. تعدادی از خانه‌ها، خانه‌های شانس در این بازی هستند و کار آنها ارائه یک پیشنهاد خوب یا بد به شما خواهد بود.
همانطور که این بازی برای سرمایه‌داران طراحی شده، در انتها شخصی برنده می‌شود که در طول روند این بازی پول بیشتری به دست بیاورد. درحقیقت در ابتدای این بازی مبلغی برای هر بازیکن مشخص می‌شود و با حرکت روی خانه‌ها با تاس هر بازیکن می‌تواند خانه‌های فروشی زمین بازی را بسته به پولی که دارد، خریداری کند.
نکته بازی این است که اگر بتوانید خانه‌های همرنگ صفحه را نصیب خود کنید، در ادامه می‌توانید با خرید هتل یا خانه‌ای دیگر روی آنها، از دیگر بازیکنان سرمایه آنها را تصاحب کنید و به همین روند بازی را به پایان برسانید. بازی مونوپولی علاوه بر شانس نیاز به ارائه استراتژی نیز دارد.
شما باید بتوانید از شانس و قدرت آینده‌نگری خود استفاده کنید و خانه‌های خریداری شده خود را افزایش دهید. درنهایت خانه‌های رقبای خود را از آنها گرفته و برنده بازی با بیشترین سرمایه خواهید شد. مونوپولی نیازمند جمعی خلاق و باحوصله است.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
عصر طلایی بازی‌های رومیزی
حقیقت‌های جالبی که درباره مونوپولی وجود دارد!
- نیروی هوایی سلطنتی انگلستان با نام معروف Waddington که مرکز اطلاعاتی هدف‌های جنگی، در جنگ جهانی دوم به‌شمار می‌رفت هم از بازی مونوپولی برای منافع خود استفاده می‌کردند، اما چگونه؟ ودینگتون‌ها برای زندانیان در اردوگاه‌هایی که اسیرهای جنگی آن کشور نگهداری می‌شد بازی مونوپولی ارسال می‌کردند.
تفاوت و برگ برنده مونوپولی ودینگنون‌ها این بود که بازی مونوپولی آنها یک بازی ساده نبود! این بازی حاوی نقشه‌های فرار مخفی، پول برای زندانیان و همچنین قطب نمای پنهان در صفحه‌های بازی بود که زندانیان می‌توانستند با آنها فرار کنند. این بازی در انگلستان به همین علت بسیار معروف و در میان خانواده‌ها محبوب شده است.
- در سال ۱۹۷۳ میلادی مسابقاتی تحت عنوان مسابقات جهانی مونوپولی برگزار می‌شد و جایزه‌ای برابر با ۲۰۵۸۰ دلار داشت. رقابت‌های مونوپولی در سراسر دنیا محبوب بود و بازیکنان برای شرکت در این بازی سر و دست می‌شکاندند، که البته با توجه به مبلغ جایزه آن حق کاملا حق داشتند.
- ارزشمندترین و گران‌ترین نسخه مونوپولی توسط هنرمندی با نام سیدنی موبل، به مناسبت جشن پنجاهمین سالگرد بازی مونوپولی طراحی شد. نسخه ارزشمند دو میلیون دلاری بازی مونوپولی از طلای ۲۳ عیار خالص ساخته شده و امروزه در موسسه اسمیتسونیان نگهداری می‌شود.
رنگ‌ها و خانه‌های مونوپولی هر کدام نماد یک منطقه هستند
در بازی مونوپولی، خانه‌ها با رنگ‌هایی جدا می‌شوند که نمایانگر یک منطقه در کشور کبیر بریتانیا بودند. به عنوان مثال رنگ‌های آبی در خانه‌های فروشی صفحه بازی، نشان‌دهنده خانه‌هایی بودند که در امتداد جاده جدید پایتخت بریتانیا در قرن ۱۸ میلادی ساخته می‌شدند.
صورتی قلب دولت بود! رنگ صورتی خانه‌های بازی، نشان‌دهنده باشگاه‌های مخصوص آقایان دولتی بود که در آن دوران پس از روزهای سخت کاری به آنجا برای آرامش خاطر و استراحت دادن به قلب خود پس از فشار کاری پناه می‌بردند. خانه‌های قهوه‌ای هم ارزان‌قیمت‌ترین خانه‌ها بودند که برای زندگی قشر کارگر در لندن در نظر گرفته می‌شد.
رنگ‌های نارنجی در بازی نمایانگر قانون‌مداری و نظم بودند. قرمز برای ۳ مکان معروف در لندن در نظر گرفته می‌شد و زرد که نشان‌دهنده صنعت سرگرمی است، در بازی هم همین عنوان را در شهر لندن از آن خود کرده بود. همچنین رنگ زرد نشان‌دهنده شب‌های شلوغ و پرهیاهوی لندن نیز به‌شمار می‌رود.
سبز در بازی نشان‌دهنده خیابان‌های پایتخت است که در آنجا دست فروشان به خرده‌فروشی مشغول بودند. آبی تیره برای معتبرترین و مرفه‌ترین خیابان‌های لندن در نظر گرفته شده و ایستگاه‌های بازی در اصل ۴ ایستگاه اصلی راه‌آهن لندن هستند.
مقاله پیشنهادی برای مطالعه:
تاریخچه کامل بازی‌های تخته ای: از ظهور تا تکامل
مونوپولی یا شطرنج؟ مسئله این است!
شطرنج بدون شک پرچمدار بازی‌های فکری است، اما مونوپولی هم نیازمند تمرکز بالا و اعمال شگردهای ویژه بازیکنان است. هر دوی این بازی‌ها فکری هستند، اما تفاوتی که با یکدیگر دارند، بسیار محسوس است. در بازی شطرنج موقعیت‌هایی که می‌سازید، چه درست چه غلط، به تدریج نتیجه بازی را به نفع شما باز می‌گرداند.
در بازی مونوپولی اما شرایط متفاوت است. در این بازی یک خطا ممکن است شما را شدیدا زمین بزند. هر دو بازی نیازمند تصمیمات عاقلانه و به‌جا هستند. موقعیت مونوپولی به‌گونه‌ای است که هرچند کوچک هم بهتر است اشتباه نکنید؛ زیرا کسی نمی‌داند توانایی بازگرداندن خود را به موقعیت قبلی خواهید داشت یا خیر!
در مونوپولی آینده‌نگری بسیار اهمیت دارد. در این بازی باید بدانید تصمیمی که هنگام خرید یک کارت می‌گیرید، تا چه حدی آینده شما را در بازی، دست‌خوش تغییر می‌کند. شیوه بازی بر اساس طرز فکر سرمایه‌داران چیده شده، شما هم باید مانند یک سرمایه‌دار فکر کنید.
ایرانی‌ها نام بازی مونوپولی را تغییر دادند!
بازی فکری مونوپولی با نام‌های روپولی- ایروپولی هم شناخته می‌شود. این بازی یک نام دیگر هم به خود گرفته با عنوان عمو پولدار که نسخه دیگری از این بازی است. جالب است بدانید مونوپولی (Monopoly) درحقیقت دوکلمه‌ای و از واژه‌های Mono به معنای تنها و Poly که یک معنای فروش هم دارد ساخته شده است.
معنای دیگر این کلمه علاوه بر مفهوم عمده‌ای که برای این بازی دارد، انحصارگری است و با توجه به تاریخچه بازی و روندی که برای بازی در این مطلب ارائه شد، احتمالا خودتان متوجه دلیل این نامگذاری شده‌اید. روند بازی به‌گونه‌ای پیش می‌رود که شما صاحب عمده‌های خانه‌های بازی شده و تبدیل به سرمایه‌داری ثروتمند در انتهای بازی شوید.
کلام آخر
بازی مونوپولی یک بازی فکری با پیشینه تاریخی و بر اساس نظام رایج امپراطوری کبیر بریتانیا یا همان انگلستان کنونی در سال‌های ساخت آن است. مخترع اصلی بازی و ایده‌پرداز اولیه آن خانم لیزی مگی، یک نویسنده طرفدار حقوق بانوان بوده است. حدود ۳۰ سال بعد شخصی با نام چارلز دارو بازی را با قوانین انحصاری خود تغییر می‌دهد و یک بازی تقریبا جدید ابداع می‌کند.
درنهایت در سال‌های بعد کمپانی برادران پارکر حق ساخت نسخه‌های این بازی را به‌دست می‌آورد و خیلی زود مونوپولی به محبوبیت جهانی می‌رسد. مونوپولی بازی سرمایه‌داری است و روند آن به‌گونه‌ای است که برنده، ثروتمندترین سرمایه‌دار بازی می‌شود.
مونوپولی نیاز به فکر، استراتژی و مقداری شانس دارد و تحت عنوان نام‌های متفاوتی در ایران به فروش می‌رسد. پس از مطالعه این مطلب، حتما باید یک نسخه از این بازی را تهیه و همراه با دوستان خود در نبرد سرمایه‌داری رقابت کنید.
