برای کسانی که می خواهند با یک تیر دو نشان بزنند و هم از طبیعت لذت ببرند و هم در یک زمان کوتاه از یک فضای دیدنی در تهران بازدید کنند، باغ های تفریحی تهران گزینه کاملاً مناسبی به حساب می آید. در ادامه چند نمونه از باغ موزه های قدیمی و دیدنی را به شما معرفی می کنیم.
- باغ گیاهشناسی ملی
شاید بشود از این باغ به عنوان یکی از ده باغ برتر دنیا نام برد و البته جزو زیباترین باغ های ایرانی نیز می باشد. افراد می توانند برای گردش و تفریح و یا تحقیقات علمی از این مکان دیدن کنند که البته مثل تمام مکان های طبیعی دیگر بهار فصل زیباتری برای بازدید می باشد. در این باغ انواع گیاهان، درخت ها و درختچه ها از آب و هوا و اقلیم های مختلف ایران و بقیه نقاط دنیا جمع آوری شده اند. در بخش های مختلف، جنگل های مختلف با گیاهان و آب و هوا و خاک همان منطقه شبیه سازی شده اند از جنگل های شمال گرفته تا غرب؛ کلبه های چوبی در دل باغ که نمونه ای از کلبه های چوبی شمال هستند به چشم می خورند. تعداد دیگری از گونه ها در شرایط گلخانه ای نگهداری می شوند.
در موزه گیاهشناسی دانه گیاهان و انواع گیاهان خشک شده و ذخائر ژنتیکی گیاهان در حال انقراض نگهداری می شوند و بازدید از این موزه خالی از لطف نیست. همچنین بازدیدکنندگان می توانند از موزه حشرات نیز دیدن کنند که تعدادی از حشرات به صورت خشک شده در آنجا دیده می شوند. گردشگرانی که اهل گل و گیاه هستند می توانند بذر گیاهان را از داخل مجموعه تهیه کنند و از آموزش های نگهداری گیاهان خاص نیز به صورت رایگان استفاده کنند.
به غیر از نگارخانه ای که تصاویر چهارفصل سال در آنجا به نمایش در آمده است، در داخل باغ سه کوه که سمبل زاگرس، البرز و هیمالیا هستند به اضافه ۶ دریاچه، دو رودخانه و دو آبشار که از دل صخره ها بیرون می آیند به صورت نمادین ساخته شدند و جلوه بینظیری به این باغ داده اند.
این باغ یکی از بزرگترین باغ های گیاهشناسی در جهان می باشد با مجموعه ای از بیش از ۳ هزار گونه از گیاهان مختلف که در آن گردآوری شده است. با توجه به مساحت و گستردگی فضای این باغ موزه تقریبا بیشتر از ۲-۳ ساعت برای بازدید از این طبیعت خیره کننده زمان نیاز است.
- باغ موزه هنر ایرانی
در محله الهیه تهران باغ موزه هنر ایرانی با طراحی خانه های قدیمی شبیه باغ فین کاشان مساحت یک هکتار قرار دارد. فضای زیبای داخل باغ با سنگفرش ها و آبراهه هایی با صدای آب و صدای زیبای پرندگان و درختان بلند تزئین شده و در کنار آثار چشم نواز و روح نواز هنری یک کافه با طراحی سنتی نیز وجود دارد.
شیشه های رنگی ساختمان های باغ اصالت خانه های قدیی و قاجاری ایرانی را به تصویر در می آورند. آرامش خاصی که این باغ به گردشگران منتقل می کند و کافه ها و رستوران هایی که در آنجا وجود دارند محل مناسبی برای خوردن صبحانه، قرار های دوستانه و گذراندن اوقات فراغت خانوادگی به حساب می آید.
این باغ در سال ۱۳۱۰ بنا شده است و متعلق به همسر سپهبد امیرابراهیمی می باشد که تا مدت‌ها بعد از پیروزی انقلاب متروکه باقی مانده بود، اما بعد از مدتی باغ دوباره بازسازی شد و الان در این باغ موزه می توانید به تماشای ۱۱ اثر باستانی و هنری ارزشمند ایران بپردازید. ماکت سی‌و‌سه پل، برج آزادی، گنبد کاووس، چهل ستون، شمس‌العماره، هشت بهشت، میدان امام اصفهان و چند سازه هنری چوبی و مکان های تاریخی دیگر از جمله آثاری می باشد که در این باغ به چشم می خورند. جذابیت این باغ شاید در کمتر جای دیگری به چشم بخورد اما به همان اندازه نیز جزو مکان های کمتر شناخته است. این آثار سمبلیک توسط هنرمندان ایتالیایی و در زمان جشن های ۲۵۰۰ ساله از بتون با در و پنجره هایی از جنس رزین ساخته شده اند. در سال های اخیر نماد برج میلاد نیز به آثار این باغ اضافه شده است.
برخلاف اکثر باغ ها که باید در بهار به سراغشان بروید این باغ موزه در پاییز فضای بسیار دل انگیزی برای گردشگران به وجود می آورد. در کنار بازدید از باغ و موزه می توانید از کتابفروشی و نمایشگاه های صنایع دستی که در آنجا برگزار می شوند نیز دیدن کنید و صنایع دستی خریداری کنید.
- باغ لاله ایرانی
در خیابان شیخ بهایی شمالی با یک الگوی باغ ایرانی، باغی زیبا طراحی و ساخته شده است که در بهار با لاله های زیبا شما را یاد کشور هلند می اندازد. این باغ به هلند کوچک هم معروف است. حوض بزرگ، فواره ها، سبک هندسی و تقسیم بندی خاص درختان و تقارن در طراحی فضای سبز، آبنماها و عمارتی که در مرکز باغ قرار دارد این باغ را به یکی از زیباترین باغ ها تبدیل نموده است. ساختمان کافه و رستوران این باغ از مجموعه خانه های تاریخی ایران به شمار می رود و عمارت‌های قدیمی باغ همه بازسازی شده اند که به زیبایی این باغ می افزاید. این مکان در سال ۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
یکی از جذابیت های این مجموعه سهولت در استفاده از آن برای معولین جسمی- حرکتی است و فضای آن طوری طراحی شده که معلولین نیز می توانند به راحتی از فضای باغ و تمام محوطه ها دیدن کنند و لذت ببرنند. در داخل باغ کتابخانه و سالن مطالعه، وسایل ورزشی، زمین ورزش روباز، و محوطه بازی برای کودکان قرار دارد. این باغ درواقع خانه میرزا حسن آشتیانی معروف به میرزا حسن خان مستوفی الممالک است. او در جوانی با دختر ناصرالدین شاه ازدواج کرده بود و در زمان حیات خود بعضی از املاکش را وقف کرد. یکی از کارهای مهم او احداث مدرسه عالی دختران بود. و خانه باغ سه هکتاری او حالا تبدیل به باغ ایرانی شده است.
- باغ عین‌الدوله
باغ عین‌الدوله در خیابان پاسداران تهران نمونه‌ای زیبا از باغ های زیبای تهران است که این باغ سرسبز و کوشک مرکزی آن در واقع اقامتگاه ییلاقی عین‌الدوله وزیر قاجار بوده است. این باغ به سبک باغ‌های ایرانی کشیده و مستطیل‌شکل است که چهار ورودی دارد. استخری بزرگ و زیبا که جزایر کوچکی در آن وجود داشته در وسط باغ قرار داشته است که این جزایر با پله‌های فلزی به هم متصل می باشند. تزیینات زیبای گچبری و آیینه‌کاری و نقاشی‌های دیواری شاه‌نشین عمارت نیز بسیار زیباست.
مساحت کل این باغ ۱۱۹۰۰ مترمربع می باشد و یکی از آثار ملی ارزشمند ایران است که در دوره قاجاریه احداث گردیده است.
می‌توانید نگارخانه برگ که در این باغ قرار دارد و از پرسابقه‌ترین نگارخانه‌های ایران است بازدید کنید. و همچنین از نمایشگاه هایی که در آنجا برگزار می شود بهره ببرید.
- باغ فردوس
باغ موزه سینما فردوس یک باغ دوهکتاری با عمارتی بزرگ، چندین سینما، سینماتوگراف، کافه‌های دنج و رومانتیک و فضای سبز و درختان زیبای کهنسال و تنومند دارد. در وسط باغ آبراهه ها با کاشی های آبی و فواره های کوچک طراحی شدند و معمولاً بازدیدکنندگان در کنار آنها و با پس زمینه عمارت داخل باغ عکس می گیرند. سقف سالن سینما باغ فردوس به خاطر گچبری ظریف آن بسیار دیدنی است. اگر اهل کتاب باشید هم می توانید از کتابفروشی باغ موزه دیدن کنید و در کنار آن به فروشگاهی که در آنجا قرار دارد هم سری بزنید.
تاریخچه این باغ به دوره قاجار برمی‌گردد و به دست نوه فتحعلی شاه ساخته شد. البته بعدها این سازه به دست معیر الممالک با شیوه قجری – اروپایی مرمت و معماری گردید که شباهت فراوانی به سایر باغ های ایرانی دارد. این باغ به صورت چهار گوش با استفاده از چهار عامل مهم سازه، فواره، فضای سبز و کوشک طراحی شد که امروزه در بین گردشگران به باغ فردوس شهرت دارد .
باغ فردوس تا زمان رضاخان بارها دست به دست افراد مختلف گشت تا این که باغ فردوس بعد از انقلاب تحت اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آمد.
- باغ موزه نگارستان
ددر دل شلوغ شهر تهران باغی آرام قرارا دارد. این باغ زیبای ایرانی در سال ۱۲۲۲ هجری قمری به دستور فتح علیشاه قاجار برای اقامت تابستانی ساخته شده، در آنجا درختان سربه فلک کشیده و حوض‌ها و آب‌نما و شمعدانی‌های زیبایش دلنواز است و هم می توانید از آثار هنری فراوان و نقش و نگارها و نقاشی‌ها در آنجا بازدید کنید.
این بنا از لحاظ معماری ، تاریخچه و هنر و موقعیت مکانی مورد توجه قرار دارد. در این باغ موزه می توانید از موزه کمال الملک نیز دیدن کنید. این باغ به دلیل وجود نقاشی‌های زیادی که به دستور شاه بر در و دیوار اتاق‌های باغ نقش بست، به باغ نگارستان معروف شد.
- باغ موزه قصر
در خیابان پلیس یکی دیگر از باغ های جذاب ایرانی وجود دارد. این باغ که قبلا قصر و عمارت کلاه فرنگی شاهان قاجار بوده در زمان پهلوی اول به زندان تبدیل شد و یکی از ترسناک ترین زندان های آن زمان بوده. این باغ در سال ۱۱۶۸ یعنی در زمان حکومت قاجار ساخته شد و در زمان رضا شاه با تمام وسعتش، متروکه شد. در سال ۹۱ این بنا به همت شهرداری تهران به عنوان باغ موزه در معرض دید عموم قرار گرفت اما همچنان شکل اولیه خود را حفظ کرده است. ساختمانی با نمای آجری، نرده‌های ضخیم و پنجره‌های باریک اما داخل محوطه کاملاً فضا متفاوت است. فضایی سرسبز، حوض گرد بزرگ و آب‌نمایی زیبا در مرکز آن محوطه داخلی باغ موزه قصر را تشکیل می‌دهد. در ساختمان موزه بخش موزه تاریخ انقلاب و موزه زندان قرار دارد. مسجد و زورخانه و چایخانه و رستوران و بازارچه صنایع دستی را نیز می توانید در محوطه باغ موزه مشاهده کنید.
برجک‌های نگهبانی زندان هنوز دور محیط پارک قرار دارند. با ورود به محوطه باغ حتماً شما هم این تصور را دارید که چه کسانی در این زندان محبوس بوده اند و چه حس و حالی را تجربه کرده اند. البته محوطه خود باغ بسیار زیباست و طبیعت سرگرم کننده و جذابی دارد. به هر حال زمانی هم قصر پادشاهان قاجاری بوده است.
- باغ مسعودیه
عمارت- باغ مسعودیه در میدان بهارستان با ۴ هزار متر مربع به عنوان یک باغ گردشگری ایرانی شناخته می شود و توسط یکی از فرزندان ناصرالدین شاه به نام مسعودمیرزا بنا شد.
نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران در سال ۱۳۰۴ در محل این عمارت ساخته شد و چند سال بعد در گوشه ای از یکی از اتاق‌های آن عتیقه‌های باستانی را به نمایش گذاشتند و در حقیقت اولین موزه ایران بود که بعد ها این اشیا در سال ۱۳۱۸ به موزه منتقل شدند. در سال ۱۳۴۵ عمارت مسعودیه به وزارت آموزش و پرورش تبدیل شد و نخستین وزارتخانه آموزش و پرورش در آنجا مستقر شد.
این باغ تمام ویژگی‌های باغ ایرانی را دارد و دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی بوده که امروزه فقط بخش بیرونی آن باقی مانده است. استخر دایره‌ای شکل زیبا در جلوی عمارت دیده می شود با جوی‌های آب روان در سراسر باغ.
این باغ هفت عمارت و هفت کتیبه جذاب مختلف دارد که هر کدام جلوه ای از گچبری‌ها، خطاطی‌ها، نقاشی دیواری و کاشیکاری های زیبا دارند.
- باغ موزه مقدم
در این باغ ایرانی به غیر از زیبایی خود باغ و طراحی یک باغ اصیل قاجاری ایرانی، حوضچه مرمر، آب نما و گل ها، کاشی های فیروزه ای و شیشه های رنگی اشیای نفیسی نیز در آنجا نگه داری می ود.
این خانه که در خیابان امام خمینی قرار دارد متعلق به محمدتقی‌خان احتساب‌الملک از درباریان قاجار بوده که بعدها دکتر محسن مقدم صاحب آن شده است. آثار و اشیای جمع‌آوری شده از تمام نقاط کشوراز جمله پارچه، سکه، چپق و قلیان، سفال، آبگینه، تابلوی نقاشی، مهرها و اسناد تاریخی حاصل ذوق دکتر مقدم و همسر فرانسوی ایشان است.
حیاط بیرونی و اندرونی به وسیله یک دیوار از هم جدا شده است. حیاط اندرونی با حوض و آب‌نمایی زیبا در وسط و باغچه‌هایی پر از گل در چهار طرف به شکل فرش ایرانی طراحی شده ودیوار آن به زیبایی با کاشی و ظروف به جامانده از قاجار تزیین شده است.
- باغ موزه مینیاتور
یکی از باغ های تازه تاسیس تهران است که الهام گرفته از باغ‌سازی اصیل ایرانی می باشد با درختان همیشه سبز، حوض و کاشیکاری ایرانی و پیاده رو های پر از گل. در این باغ ۱۲ ماکت با جزئیات بسیار زیاد و دقیق نسبت به نمونه های واقعی از آثار باستانی مثل تخت جمشید، چغازنبیل، کلیسای ارامنه، میدان نقش جهان،گنبد سلطانیه و غیره که در مقیاس یک بیست و پنجم و توسط هنرمندان ایرانی ساخته شده است دیده می شود.
هر اثر بر اساس منطقه جغرافیایی خود در باغ نصب شده است مثلا معبد چغازنبیل در جنوب باغ و میدان نقش جهان در مرکز پارک قرار دارد و همچنین پوشش گیاهی اطراف هر ماکت ویژه همان منطقه جغرافیایی است. در گالری این باغ موزه نیز تصاویری از آثار تاریخی ایران وجود دارد که به ثبت جهانی رسیده اند.
مساحت این باغ موزه تقریباً ۳ هکتار می باشد و این باغ اولین موزه مینیاتوری ایران است که در سال ۱۳۹۲ افتتاح شده اما گردشگران اطلاع زیادی از آن ندارند.
باغ موزه دکتر محمود حسابی
در میدان تجریش یکی دیگر از باغ های دیدنی تهران قرار دارد که در واقع منزل دکتر محمود حسابی بوده است. این باغ در سال ۱۳۱۰ بنا شد و پس از فوت دکتر حسابی در سال ۱۳۷۱ به موزه تبدیل شده. عمارت این باغ سه طبقه است و موزه در طبقه سوم آن قرار دار که وسایل شخصی دکتر حسابی و مدارک علمی و تحصیلی او، عکس‌های قدیمی دکتر حسابی و وسایل بلا استفاده ای که دکتر حسابی با ایجاد تغیرات کوچک در آنها دوباره از آن استفاده می کرده است و … در آنجا دیده می شود.
